SỐ 226
KINH BÁT-NHÃ BA LA MẬT SAO
Hán dịch: Phù Tần, Thiên Trúc Sa môn Đàm-Ma-Ty và Trúc-Phật-Niệm
Dịch Hán ra Việt: Thích nữ Tâm Thường
(Ni viện Diệu Quang – Nha Trang)
Quyển thứ ba
Phẩm thứ năm: Địa ngục
Xá-Lợi-Phất bạch Phật:
– Đại Trí độ thành tựu rất nhiều. Kính bạch Thiên Trung Thiên! Do Trí độ đâu chẳng phải không có danh tự.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Trí độ là rất sáng.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Trí độ trừ tối tăm.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Trí độ không dính mắc.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Trí độ rất tôn quý.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Người không có mắt, Trí độ làm cho có mắt.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Người mê mờ, Trí độ chỉ cho con đường.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Nhứt thiết trí tức là Trí độ.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Trí độ là mẹ của Bồ tát.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Không sanh không diệt tức là Trí độ.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Đầy đủ tam chuyển, mười hai hành pháp luân là chuyển Trí độ.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Trí độ là làm cho tất cả những người khốn khổ được hoàn toàn an ổn.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Trí độ làm hộ trì trong sanh tử.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Trí độ đối với tất cả các pháp đều tự nhiên.
Kính bạch Thiên Trung Thiên! Đại Bồ tát phải làm thế nào để được trụ trong Trí độ?
Phật dạy Xá-Lợi-Phất:
– Thế tôn nhơn trụ Trí độ, người kính tín Phật nên tự quay về Trí độ.
Thích Đề Hoàn Nhơn nghĩ: “Tôn giả Xá-Lợi-Phất vì lẽ gì thưa câu hỏi này?”. Ngay khi đó, Thích Đề Hoàn Nhơn thưa hỏi Xá-Lợi-Phất:
– Do nguyên nhơn nào tôn giả nêu câu hỏi này?
Xá-Lợi-Phất bảo Thích Đề Hoàn Nhơn:
– Câu Dực! Trí độ là hộ trì Bồ tát. Nhơn việc khuyến trợ làm phước đức này tạo nên Nhứt thiết trí, hơn việc làm phước của Bồ tát. Vì người nào bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định, giống như người từ lúc mới sanh ra đã bị mù. Nếu có trăm người, ngàn người, vạn người, ngàn vạn người mà không có người ở trước dẫn đường thì những người này muốn đi đến chỗ nào, hoặc muốn vào trong thành, sẽ không biết nên đi như thế nào.
Như vậy, này Câu Dực! Năm độ cũng như người mù không thấy. Người lìa Trí độ cũng vậy, muốn vào Nhứt thiết trí không biết phải đi như thế nào. Trí độ hộ trì năm độ là cho mắt sáng. Trí độ là ủng hộ, là làm cho năm độ kia đều có được danh tự.
Xá-Lợi-Phất bạch Phật:
– Làm sao để thủ hộ và nhập vào Trí độ?
Phật bảo Xá-Lợi-Phất:
– Sắc, chẳng thấy chỗ nhập. Thọ, tưởng, hành, thức cũng chẳng thấy có chỗ nhập. Xét kỹ năm ấm cũng chẳng thấy chỗ nhập. Đó là thủ hộ Trí độ.
– Như vậy, kính bạch Thiên Trung Thiên! Do vì thủ hộ Trí độ, làm người thủ hộ như vậy là để được pháp gì?
Phật dạy Xá-Lợi-Phất:
– Không thủ hộ, đó là đạt đến thủ hộ pháp, là Trí độ.
Thích Đề Hoàn Nhơn bạch Phật:
– Trí độ không mong Nhứt thiết trí, cũng không thể đạt được, cũng không mong thủ hộ. Kính bạch Thiên Trung Thiên! Ngay nơi sanh tử cũng không mong cầu, thì lấy gì để đắc?
Phật dạy:
– Không mong đạt, nên đạt.
Thích Đề Hoàn Nhơn thưa:
– Ít có người kịp. Kính bạch Thiên Trung Thiên! Như Trí độ đối với các pháp, các pháp không sanh, không diệt thì nên trụ ở chỗ nào để vô trụ?
Tu-Bồ-Đề bạch Phật:
– Bồ tát ngay khi nghĩ như vậy liền lìa Trí độ.
Phật dạy Tu-Bồ-Đề:
– Hoặc giả có nguyên nhân liền nghĩ đến Trí độ. Biết Trí độ là không, không có sở hữu, không gần, không xa, nên đó là Đại Bồ tát tu Trí độ.
Tu-Bồ-Đề bạch Phật:
– Trí độ tin vào pháp gì?
Phật dạy Tu-Bồ-Đề:
– Người tin Trí độ là không tin sắc; cũng không tin thọ, tưởng, hành, thức; không tin đạo Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, A-la-hán, Bích Chi Phật.
Tu-Bồ-Đề bạch Phật:
– Kính bạch Thiên Trung Thiên! Đại Trí độ tức Bát-nhã Ba la mật.
Phật bảo Tu-Bồ-Đề:
– Làm thế nào để biết trí độ là từ Bát-nhã Ba la mật?
Tu-Bồ-Đề thưa:
– Đối với sắc không lớn không nhỏ. Không lấy sắc làm sự chứng đắc. Cũng không bị sắc, thọ, tưởng, hành, thức làm sự chứng đắc; cũng không lớn không nhỏ. Không lấy thức làm sự chứng đắc, cũng không bị thức làm sự chứng đắc, liền ngay nơi Như Lai Chánh Đẳng Giác đạt được mười chủng lực, không còn bị yếu luốc. Nhứt thiết trí không rộng không hẹp. Vì sao? – Vì biết Nhứt thiết trí không rộng không hẹp nên đối với Trí độ không có chỗ thực hành. Vì sao? – Vì Trí độ không có nơi chốn. Người nào ngay nơi đó mong cầu, nghĩa là có sở hữu, thì đó là điều rất trái ngược. Vì sao? – Vì người không từ đâu sanh ra. Trí độ và người đều là tự nhiên. Người không thấy chính xác về Trí độ nên chắc chắn không thể phân biệt. Người cũng không hủy hoại, Trí độ cũng như vậy. Người như Trí độ, liền đắc Chánh giác.Người cũng có năng lực nên Như Lai cũng thị hiện có năng lực.
Xá-Lợi-Phất bạch Phật:
– Kính bạch Thiên Trung Thiên! Trí độ thậm thâm, thậm thâm! Đại Bồ tát nào tin Trí độ, không nói về những lỗi trong đó, cũng không nghi ngờ. người này từ nơi nào sanh đến đây để hành đạo Bồ tát? Từ đó đến nay đã nghe và hiểu được bao nhiêu việc của Trí độ? Theo chỗ chỉ dạy mà đi vào trong đó.
Phật bảo Xá-Lợi-Phất:
– Từ cõi Phật phương khác sanh đến nơi đây. Đại Bồ tát này ở phương khác đã cúng dường Phật, từng được thọ ký, được nghe Trí độ. Do đây nên được nghe Trí độ và tự nghĩ: Ta như được thấy Phật không khác.
Tu-Bồ-Đề bạch Phật:
– Có thể thấy, nghe Trí độ được không?
Phật dạy:
– Không thể thấy được.
Tu-Bồ-Đề bạch Phật:
– Bồ tát mà học Trí độ thậm thâm, từ khi thực hành đến nay bao nhiêu người được nghe?
Phật bảo Tu-Bồ-Đề:
– Không phải tất cả mọi người đều học. Nhiều người đều cúng dường vô số trăm Phật, vô số ngàn Phật, được thấy tất cả Phật rồi, ngay nơi đó thực hành giữ giới thanh tịnh, nhưng ở giữa chúng lại có người nghe Trí độ là bỏ đi, không kính trọng pháp Bồ tát. Khi Phật thuyết Trí độ sâu xa, người này bỏ đi không muốn nghe. Vì sao? – Vì người này ở đời trước khi nghe Trí độ đã bỏ đi nên cũng không vận dụng thân tâm nghe. Đây là việc làm của hạng người vô trí. Do vì tội này nên nếu nghe Trí độ thậm thâm lại bảo người dừng lại, không cho nói. Người bảo dừng Trí độ là dừng Nhứt thiết trí. Người dừng Nhứt thiết trí là dừng Phật quá khứ, hiện tại, vị lai. Vì tội đoạn pháp này, chết đọa vào đại địa ngục vô số trăm ngàn năm, vô số vạn ức năm, sẽ chịu vô số thống khổ không thể tả. Tuổi thọ nơi đó chấm dứt, lần lượt sanh đến trong địa ngục Ma Ha ở phương khác. Tuổi thọ trong đó hết, lần lượt sanh đến trong địa ngục Ma Ha phương khác nữa.
Xá-Lợi-Phất bạch Phật:
– Tội này bị đọa trong năm đường nghịch ác.
Phật bảo Xá-Lợi-Phất:
– Tội này dù muốn chỉ rõ cũng không thể đưa ra ví dụ. Nếu khi đọc tụng thâm nhập Trí độ, tâm người đó nghi ngờ pháp, cũng không chịu học, nghĩ và nói rằng: “ Đây chẳng phải là Như Lai thuyết”. Ngăn chận người khác rằng: “Chẳng cần phải học”. Đây là người tự phá hoại mình, lại phá hoại người khác. Tự mình uống thuốc độc, lại bảo người khác uống thuốc độc. Bọn người này là bọn đã tự mình quên mất, lại làm cho người khác quên mất.. Chính mình không hiểu biết Trí độ thậm thâm, trở lại phá hoại người khác. Bọn người này không nên gần gũi họ.
Này Xá-Lợi-Phất! Không nên cùng với bọn người này cùng ngồi chung, cùng nói chuyện, cùng ăn uống. Vì sao? – Vì bọn người này phỉ báng pháp, tự mình ở trong chỗ tối tăm, lại dẫn dắt người khác vào chỗ tối tăm. Người tự uống thuốc độc giết hại mình không khác với người đoạn pháp. Người này nói ra điều gì có người tin, do tin theo lời nói đó, người đó bị tội đồng như nhau không khác. Vì sao? – Vì phỉ báng lời Phật dạy. Phỉ báng Trí độ là phỉ báng tất cả pháp.
Xá-Lợi-Phất bạch Phật:
– Con nguyện muốn nghe người phỉ báng pháp chịu những hình phạt giống loại nào? Không biết nơi chốn và thân đó lớn thế nào?
Phật bảo Xá-Lợi-Phất:
– Người phỉ báng pháp, bỗng dưng được nghe việc này. Người này máu từ nơi miệng, mũi liền trào ra, hoặc sợ hãi chết ngất, nhơn đó rất đau đớn. Người nghe những việc đó trong lòng sầu khổ và chết, giống như chặt hoa để giữa trưa, liền bị héo khô.
Xá-Lợi-Phất thưa:
– Kính bạch Thế tôn! Nguyện vì người, xin Thế tôn dạy những việc đó để cho họ biết thân người đó chịu những hình phạt như thế nào. Nguyện vì người đời sau làm ánh sáng lớn. Người nào được nghe, lo sợ sẽ tự nghĩ: “Ta không thể phỉ báng và đọan pháp như người kia”.
Phật bảo Xá-Lợi-Phất:
– Đây là chỉ cho người biết cái rất sáng suốt. Do nhơn tạo tội nên thọ thân hình rất xấu xí, ở chỗ rất khổ cực, dơ dáy, hôi hám. Thật tình không thể tả hết. Nỗi thống khổ đó rất nhiều và rất lâu dài. Thiện nam tử, thiện nữ nhơn nghe lời này đủ để không còn dám trở lại phỉ báng.
Tu-Bồ-Đề bạch Phật:
– Kính bạch Thế tôn! Thiện nam tử, thiện nữ nhơn nghe người này nói về Niết-bàn mà phủ lấp lời nói của người đó nên mới đưa đến cái tội này.
Phật bảo Tu-Bồ-Đề:
– Người ngu si này ở trong pháp của ta làm Sa môn, trở lại phỉ báng Trí độ, nói rằng: “chẳng phải đạo”. Đó là người chấm dứt Trí độ, chấm dứt Phật, Bồ tát.
Do chấm dứt Phật, Bồ tát nên bị đoạn dứt Nhứt thiết trí Phật quá khứ, hiện tại, vị lai. Người đoạn Nhứt thiết trí là đoạn pháp. Người đoạn pháp là đoạn Tỳ kheo Tăng. Do đoạn Tỳ kheo Tăng nên chịu vô lượng vô số tội.
Tu-Bồ-Đề bạch Phật:
– Kính bạch Thiên Trung Thiên! Người nào đoạn Trí độ, bị đoạn bao nhiêu việc?
Phật dạy Tu-Bồ-Đề:
– Vì ở trong chỗ ma nên thiện nam tử, thiện nữ nhơn này không tin, không ưa. Do hai việc này nên luôn đoạn Trí độ thậm thâm. Lại nữa, Tu-Bồ-Đề!
Người đoạn Trí độ lại có bốn việc. Thế nào là bốn việc?. Đó là:
* Nghe theo lời dạy của thầy xấu.
* Không học theo Trí độ.
* Không nương theo pháp lớn là chủ làm việc phỉ báng, tìm tội lỗi người.
* Cống cao.
Đó là bốn việc.
Tu-Bồ-Đề bạch Phật:
– Kính bạch Thiên Trung Thiên! Ít có người tin Trí độ và chẳng hiểu rõ pháp này.
Phật bảo Tu-Bồ-Đề:
– Đúng như vậy! Đúng như vậy! Ít có người tin Trí độ và không hiểu pháp này.
Tu-Bồ-Đề thưa:
– Vì lẽ gì ít có người tin Trí độ thậm thâm?
Phật dạy Tu-Bồ-Đề:
– Sắc không dính, không buộc, không mở. Vì sao? – Vì sắc là tự nhiên của sắc. Thọ, tưởng, hành, thức không dính, không buộc, không mở. Vì sao? – Vì tự thể của thức là thức.
Sắc quá khứ không dính, không buộc, không mở. Vì sao? – Vì tự thể của sắc quá khứ vậy.
Sắc đương lai không dính, không buộc, không mở. Vì sao? – Vì tự thể của sắc đương lai vậy.
Sắc hiện tại không dính, không buộc, không mở. Vì sao? – Vì tự thể của sắc hiện tại vậy.
Thọ, tưởng, hành, thức quá khứ không dính, không buộc, không mở. Vì sao? – Vì tự thể của sắc quá khứ vậy (?). Thức đương lai không dính, không buộc, không mở. Vì sao? – Vì tự thể của thức đương lai. Thức hiện tại không dính, không buộc, không mở. Vì sao? – Vì tự thể của thức.
Vì vậy cho nên này Tu-Bồ-Đề! Ít có người tin Trí độ thậm thâm.
