Tại sao
đức Phật biết thiệt rõ như vậy? Nầy Tu Bồ Đề! Vì
thiệt tướng của
nhiễm tâm không có tướng nhiễm, vì
thiệt tướng của
sân tâm,
si tâm không có tướng sân, không có tướng si.
Tại sao vậy? Vì trong
thiệt tướng không có
tâm vương,
tâm sở, huống là có được
nhiễm tâm,
sân tâm,
si tâm, huống là có được tâm chẳng nhiễm, chẳng sân, chẳng si.
Thế nên, nầy Tu Bồ Đề! Do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết thật rõ tâm nhiễm, tâm sân, tâm si của tất cả
chúng sanh.
Lại nầy Tu Bồ Đề! Do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết thiệt rõ
tâm không nhiễm, không sân, không si của tất cả
chúng sanh nếu
chúng sanh không tâm nhiễm sân, sân, si.
Tại sao vậy? Vì trong
tâm không nhiễm, không sân, không si nầy chẳng có tướng nhiễm, sân, si. Vì hai tâm chẳng
cùng chung vậy. Thế nên, nầy Tu Bồ Đề! Do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết rõ
tâm không nhiễm, sân, si của
chúng sanh nếu có
chúng sanh không có tâm nhiễm sân, si.
Lại nầy Tu Bồ Đề! Do
Bát nhã ba la mật, nếu
chúng sanh cò
quảng tâm,
đức Phật biết thiệt rõ
quảng tâm của
chúng sanh.
Tại sao vậy? Vì
đức Phật biết
tâm tướng của
chúng sanh chẳng rộng, chẳng hẹp, chẳng tăng, chẳng giảm, chẳng đến, chẳng đi, vì
tâm tướng rời rời lìa, vì
tâm tánh vốn không nên không có gì làm rộng, làm hẹp, làm tăng, làm giảm, chẳng đến, chẳng đi.
Thế nên, nầy Tu Bồ Đề! Do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết thiệt rõ
đại tâm của
chúng sanh. Tại sao vậy? Vì
đức Phật chẳng thấy tâm
chúng sanh có tướng lai, tướng khứ, tướng sanh, trụ, dị, diệt. Tại sao vậy? vì
tâm tánh vốn không nên không có ai đến, đi, không có sanh, trụ, dị, diệt.
Thế nên, nầy Tu Bồ Đề! Nếu
chúng sanh có
đại tâm, do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết thiệt rõ
đại tâm của
chúng sanh.
Lại nầy Tu Bồ Đề! Nếu
chúng sanh có tâm
vô lượng, do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết thiệt rõ tâm
vô lượng của
chúng sanh. Tại sao vậy? Vì do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết rõ tâm ấy của
chúng sanh; chẳng thấy an trụ, chẳng thấy chẳng an trụ. Vì tướng của tâm
vô lượng không chỗ
y chỉ, nào có chỗ trụ, chẳng trụ.
Thế nên, nầy Tu Bồ Đề!
Chúng sanh có tâm
vô lượng, do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết thiệt rõ tâm
vô lượng ấy.
Lại nầy Tu Bồ Đề! Tâm chẳng thể thấy được của
chúng sanh, do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết thiệt rõ tâm chẳng thể thấy được ấy. Tại sao vậy? Vì tâm
chúng sanh là
vô tướng, vì
tự tướng vốn không,
đức Phật biết thiệt rõ
vô tướng. Tâm của
chúng sanh cả
ngũ nhãn đều không thấy được.
Thế nên, nầy Tu Bồ Đề! Tâm chẳng thể thấy được của
chúng sanh, do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết thiệt rõ tâm chẳng thể thấy được ấy.
Lại nầy Tu Bồ Đề! Do
Bát nhã ba la mật, những
tâm số xuất một co giãn của
chúng sanh,
đức Phật biết thực rõ. Tại sao vậy? Vì tất cả
tâm số xuất một co giản của
chúng sanh đều
y cứ nơi sắc, thọ, tưởng, hành, thức mà
sanh khởi. Ở trong ấy,
đức Phật biết rõ
tâm số xuất một co giãn của
chúng sanh. Đó là thần và
thế gian thường, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Kiến thức nầy
y cứ nơi sắc thần và
thế gian vô thường, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Kiến thức nầy
y cứ nơi sắc thần và
thế gian cũng thường cũng
vô thường, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Kiến thức nầy
y cứ nơi sắc thần và
thế gian chẳng thường chẳng
vô thường, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Kiến thức nầy
y cứ nơi sắc thần và
thế gian thường, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Như
kiến thức nầy
y cứ nơi sắc, kiến nầy
y cứ nơi thọ,
y cứ nơi tưởng,
y cứ nơi hành,
y cứ nơi thức cũng như vậy.
Kiến thức nầy
y cứ nơi sắc và
thế gian hữu biên, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Kiến thức nầy
y cứ nơi sắc và
thế gian vô biên, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Kiến thức nầy cứ nơi sắc và
thế gian cũng
hữu biên cũng
vô biên, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Kiến thức nầy
y cứ nơi sắc và
thế gian chẳng hữu biến chẳng
vô biên, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nòi sai.
Như
y cứ nơi sắc,
kiến thức nầy
y cứ nơi thọ, tưởng, hành, thức cũng như vậy.
Thần chính là thân.
Kiến thức nầy
y cứ nơi sắc thần khác thân khác,
y cứ nơi thọ, tưởng, hành và thức cũng như vậy.
Sau khi chết có như đi, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Kiến thức nầy
y cứ nơi sắc,
sau khi chết có như đi hoặc không có như đi, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Kiến thức nầy
y cứ nơi sắc,
sau khi chết chẳng phải có như đi, chẳng phải không có như đi, đây là sự thiệt,
ngoài ra là nói sai.
Như
y cứ nơi sắc,
y cứ nơi thọ, tưởng, hành, thức cũng như vậy.
Thế nên, Nầy Tu Bồ Đề! Do
Bát nhã ba la mật mà
đức Phật biết thiệt rõ những
tâm số xuất một co giãn của
chúng sanh.
Lại nầy Tu Bồ Đề!
đức Phật biết rõ
sắc tướng. Biết rõ
sắc tướng thế nào? Như là như tướng: chẳng hoại, không
phân biệt,
không tướng, không nhớ ghi, không
hí luận, không được,
sắc tướng sắc tướng cũng như vậy, cũng chẳng hoại nhẫn đến cũng không được.
Nầy Tu Bồ Đề!
đức Phật biết rõ thọ tướng nhẫn đến biết rõ thức tướng là chẳng hoại nhẫn đến không được như là như tướng.
Thế nên, nầy Tu Bồ Đề!
đức Phật biết rõ
chúng sanh như tướng và
chúng sanh tâm số xuất một co giãn như tướng,
ngũ ấm như tướng,
chư hành như tướng, cũng chính là tất cả
pháp như tướng, đó là
sáu ba la mật như tướng, đó là
ba mươi bảy phẩm trợ đạo như tướng, đó là
thập bát không như tướng, đó là
bát bội xả như tướng, đó là chín
thứ đệ định như tướng, đó là
mười trí lực như tướng, đó là
tứ vô úy,
tứ vô ngại trí,
đại từ đại bi, mười
tám pháp bất cộng như tướng, đó là nhứt thiết
chủng trí như tướng, đó là
pháp thiện, pháp
bất thiện, pháp
thế gian, pháp
xuất thế gian,
pháp hữu lậu, pháp
vô lậu, pháp
quá khứ,
vị lai,
hiện tại,
pháp hữu vi,
pháp vô vi như tướng, đó là quả
Tu Đà Hoàn, quả
Tư Đà Hàm, quả
A Na Hàm, quả
A La Hán, quả
Bích Chi Phật, quả
Vô thượng Bồ đề và chư như tướng. Chư Phật như tướng đều là tướng nhứt như, chẳng hai chẳng khác, chẳng tận. Đây gọi là tất cả
pháp như tướng.
Đức Phật do
Bát nhã ba la mật mà được như tướng vậy.
Vì thế nên
Bát nhã ba la mật hay sanh chư Phật, hay
hiển thị tướng
thế gian. thế nên, nầy Tu Bồ Đề!
Đức Phật biết rõ tất cả
pháp như tướng, chẳng biệt dị, chẳng phải chẳng như. Vì được như tướng như vậy nên
đức Phật được gọi là Như Lai”.
Ngài
Tu Bồ Đề thưa: "Bạch đức Thế Tôn! Các
pháp như tướng chẳng biệt dị, chẳng phải chẳng như ấy là rất
sâu xa.
Bạch đức Thế Tôn! Chư Phật dùng pháp ấy mà vì người nói
Vô thượng Bồ đề. Ai là người tin hiểu được? Chỉ có bức
bất thối Bồ Tát, người đầy đủ
chánh kiến, bực
vô lậu A La Hán. Vì pháp nầy rất sâu xa”,
Đức Phật bảo Ngài
Tu Bồ Đề: “Vì pháp nầy tướng
vô tận nên rất là sâu xa”.
Ngài
Tu Bồ Đề thưa: "Bạch đức Thế Tôn! Pháp nào tướng
vô tận nên là rất sâu xa?”
Đức Phật bảo Ngài
Tu Bồ Đề: “Vì tất cả pháp
vô tận nên là rất
sâu xa.
Như vậy, nầy Tu Bồ Đề!
Đức Phật được tất cả
pháp như ấy rồi vì
chúng sanh mà thuyết pháp”.