KINH MA HA BÁT NHÃ BA LA MẬT
Hậu Tần Cưu Ma La Thập dịch
Việt dịch: Hòa thượng Thích Trí Tịnh
53. PHẨM XU HƯỚNG NHỨT THIẾT TRÍ THỨ NĂM MƯƠI BA
Ngài
Tu Bồ Đề thưa: "Bạch đức Thế Tôn!
Đại Bồ Tát hiểu
Bát nhã ba la mật sâu xa nầy sẽ đến chỗ nào?”
Đức Phật dạy: “Nầy Tu Bồ Đề!
Đại Bồ Tát hiểu
Bát nhã ba la mật sâu xa nầy sẽ đến nhứt thiết chủng trí”.
Ngài
Tu Bồ Đề thưa: "Bạch đức Thế Tôn!
Đại Bồ Tát hay đến nhứt thiết
chủng trí nầy làm chỗ về đến cho tất cả
chúng sanh, vì tu
Bát nhã ba la mật vậy.
Bạch đức Thế Tôn! Tu
Bát nhã ba la mật là tu tất cả pháp.
Bạch đức Thế Tôn! Không chỗ tu là tu
Bát nhã ba la mật. Chẳng thọ tu, hư hoại tu là tu
Bát nhã ba la mật”.
- Do pháp gì hư hoại mà
Bát nhã ba la mật là hư hoại tu?
- Bạch đức Thế Tôn! Vì sắc hư hoại nên
Bát nhã ba la mật là hư hoại tu.
Vì thọ, tưởng, hành, thức hư hoại, vì
thập nhị nhập,
thập bát giới hoại nên
Bát nhã ba la mật là hoại tu.
Vì ngã nhẫn đến
tri giả, kến giả hoại nên
Bát nhã ba la mật là hoại tu.
Vì
Đàn na ba la mật hoại nhẫn đến
Bát nhã ba la mật hoại nên
Bát nhã ba la mật là hoại tu.
Vì
nội không hoại nhẫn đến mười
tám pháp bất cộng hoại nên
Bát nhã ba la mật là hoại tu.
Vì
tứ niệm xứ hoại nhẫn đến nhứt thiết
chủng trí hoại nên
Bát nhã ba la mật là hoại tu”.
Đức Phật dạy: “Đúng như vậy. Nầy Tu Bồ Đề! Vì sắc hoại nhẫn đến nhứt thiết
chủng trí hoại nên
Bát nhã ba la mật là hoại tu.
Lại nầy Tu Bồ Đề! Trong
Bát nhã ba la mật sâu xa nầy, bực
bất thối địa Bồ Tát phải nghiệm biết.
Nếu ở trong
Bát nhã ba la mật sâu xa nầy mà chẳng trước chấp, phải biết đó là bực
bất thối địa Bồ Tát.
Nếu trong
Thiền na ba la mật nhẫn đến trong nhứt thiết
chủng trí mà chẳng trước chấp, phải biết đó là bực
bất thối địa Bồ Tát.
Lúc hành
thâm Bát nhã ba la mật, bực
bất thối địa Bồ Tát chẳng lấy lời người khác làm khẩn yếu, cũng chẳng làm theo lời
chỉ bảo của người khác.
Bực
bất thối địa Bồ Tát chẳng bị
tâm dục, tâm sân, tâm si kéo dắt, chẳng bao giờ rời lìa
sáu ba la mật.
Lúc nghe nói
Bát nhã ba la mật sâu xa, bực
bất thối địa Bồ Tát chẳng kinh sợ, chẳng
ăn năn,
nghi ngờ mà
hoan hỉ ưa nghe,
thọ trì,
đọc tụng, chánh
ức niệm và thật hành đúng như lời.
Nầy Tu Bồ Đề! Phải biết
Bồ Tát nầy đời trước đã từng nghe sự việc trong
Bát nhã ba la mật sâu xa nầy và đã
thọ trì,
đọc tụng, chánh
ức niệm. Tại sao vậy? Vì
đại Bồ Tát nầy
hiện tại có
oai đức lớn, nghe
Bát nhã ba la mật sâu xa mà lòng
không kinh sợ,
ăn năn,
nghi ngờ, lại
hoan hỉ ưa nghe,
thọ trì,
đọc tụng, chánh ức niệm”.
Ngài
Tu Bồ Đề thưa: "Bạch đức Thế Tôn! Nếu
đại Bồ Tát nghe
Bát nhã ba la mật sâu xa nầy mà
không kinh sợ, lại ưa nghe nhẫn đến chánh
ức niệm thì thật
hành Bát nhã
ba la mật nầy thế nào?”
Đức Phật dạy: “Tùy
thuận tâm nhứt thiết
chủng trí, đây là chỗ phải thật
hành Bát nhã
ba la mật của đại Bồ Tát”.
- Bạch đức Thế Tôn! Thế nào gọi là
tùy thuận tâm nhứt thiết
chủng trí mà
đại Bồ Tát thật
hành Bát nhã
ba la mật phải như vậy?
- Nầy Tu Bồ Đề! Lấy không để
tùy thuận, lấy
vô tướng,
vô tác để
tùy thuận, lấy
vô sở hữu,
bất sanh,
bất diệt, bất cấu,
bất tịnh để
tùy thuận, đó là
đại Bồ Tát thật
hành Bát nhã
ba la mật sâu xa.
Lấy như mộng,
như ảo, diệm. hưởng, hóa để
tùy thuận, đó là thật
hành Bát nhã
ba la mật.
- Bạch đức Thế Tôn! Như
đức Phật tuyên dạy lấy
không nhẫn đến lấy như mộng, ảo để
tùy thuận, người thật
hành Bát nhã
ba la mật phải như vậy.
Đại Bồ Tát nầy
hành pháp gì?
- Nầy Tu Bồ Đề!
đại Bồ Tát chẳng hành nơi sắc, thọ, tưởng, hành, thức nhẫn đến chẳng hành nơi nhứt thiết
chủng trí. Tại sao vậy? Vì chỗ hành của
Bồ Tát nầy
không pháp làm,
không pháp hoại, không từ đâu đến cũng chẳng đến đâu, không chỗ trụ,
không tính được, không lường được. Nếu là
không tính được, không lường được thì pháp ấy là chẳng thể được, chẳng thể dùng sắc để được nhẫn đến chẳng thể dùng nhứt thiết
chủng trí để được. Tại sao vậy? Vì sắc tức là
Bát nhã ba la mật,
Bát nhã ba la mật tức là sắc, nhẫn đến nhứt thiết
chủng trí tức là
Bát nhã ba la mật,
Bát nhã ba la mật tức là nhứt thiết
chủng trí.
Nếu
sắc tướng như nhẫn đến nhứt thiết
chủng trí tướng như thì đều là như
duy nhứt, không hai, không khác.
Sắc tướng như,
Bát nhã ba la mật tướng như: như
duy nhứt, không hai, không khác.
Nhẫn đến nhứt thiết
chủng trí tướng như,
Bát nhã ba la mật tướng như: như duy nhdất, không hai, không khác”.